Theo quan điểm cá nhân, Home Assistant là phần mềm nhà thông minh tốt nhất hiện nay: miễn phí, mã nguồn mở, tôn trọng quyền riêng tư, hỗ trợ vô số thiết bị, cho phép bạn biến ngôi nhà của mình thành bất cứ điều gì bạn hình dung. Tuy nhiên, Home Assistant cũng tồn tại nhiều vấn đề đáng cân nhắc.
Home Assistant không dành cho số đông
Thoạt nghe, Home Assistant thực sự là một giải pháp nhà thông minh lý tưởng. Nó có thể kết nối với hầu hết mọi thiết bị hoặc dịch vụ bạn nghĩ tới, bất kể thiết bị của bạn có tích hợp với Alexa hay HomeKit hay không. Bạn có thể tạo bất kỳ tự động hóa nào mình muốn và kiểm soát mức độ bảo mật dữ liệu cá nhân. Vậy tại sao vẫn chưa phải ai cũng sử dụng Home Assistant?
Thực tế, đây không phải là lựa chọn phù hợp cho phần lớn người dùng phổ thông. Những rào cản kỹ thuật khiến nhiều người dễ nản lòng mà bỏ cuộc.

Ảnh: Bertel King / How-To Geek
Trước hết, bạn phải tự thiết lập máy chủ riêng trước khi có thể sử dụng Home Assistant. Khác với các thiết bị như Amazon Echo hay HomePod chỉ cần cắm điện là xong, Home Assistant yêu cầu bạn phải thực hiện các bước phức tạp như flash hệ điều hành, cài đặt địa chỉ IP tĩnh… Những thao tác này khó hơn nhiều so với các nền tảng nhà thông minh thông dụng. Home Assistant Green đã giúp đơn giản hóa một phần, nhưng nhìn chung, quy trình thiết lập vẫn khá phức tạp.
Khi đã cài đặt xong, việc tạo tự động hóa cũng không dễ dàng. Dù trình chỉnh sửa đã được cải tiến đáng kể, người mới dùng vẫn dễ bị rối bởi các khái niệm như thiết bị, thực thể, hay thậm chí là YAML là gì.
Home Assistant rất mạnh mẽ, nhưng đi kèm là một quá trình làm quen tương đối phức tạp. Nếu bạn không thích tìm tòi hoặc chỉ muốn một hệ thống “plug-and-play”, có lẽ Home Assistant chưa phải là lựa chọn dành cho bạn.
Những người thân trong nhà thường là người chịu ảnh hưởng
Một vấn đề lớn của Home Assistant là: khi bạn tự xây dựng hệ thống nhà thông minh lý tưởng, mọi thứ đều có thể xảy ra sự cố bất ngờ. Nếu sống một mình, bạn có thể chấp nhận việc đèn không bật đúng ý vì lỗi của mình. Nhưng nếu sống chung với người thân, mọi chuyện sẽ phức tạp hơn.

Ảnh: Tim Brookes / How-To Geek
Ví dụ điển hình là bóng đèn thông minh. Bạn có thể thiết lập tự động hóa để đèn sáng khi hoàng hôn, điều chỉnh màu sắc và độ sáng phù hợp từng thời điểm. Nhưng chỉ cần ai đó tắt công tắc đèn, tất cả đều ngừng hoạt động vì bóng đèn thông minh bị mất nguồn.
Việc này gây bối rối và khó chịu không chỉ cho bạn mà cho cả gia đình. Người thân quen với cách dùng truyền thống sẽ hoang mang khi đèn không sáng như thường lệ. Kết quả là mọi người đều cảm thấy không hài lòng. Có thể nói, khi dùng Home Assistant, các thành viên trong nhà đôi khi trở thành “người thử nghiệm bất đắc dĩ” cho các ý tưởng nhà thông minh của bạn.
Nhà thông minh vận hành hoàn toàn cục bộ vẫn chưa thực sự khả thi
Một điểm mạnh nổi bật của Home Assistant là khả năng điều khiển thiết bị hoàn toàn cục bộ. Với đa số thiết bị thông minh khác, khi bạn thao tác trên ứng dụng, lệnh phải gửi lên đám mây rồi mới chuyển đến thiết bị ở nhà. Điều này vừa gây lo ngại về quyền riêng tư, vừa khiến hệ thống dễ “chết” nếu mất mạng Internet.

Ảnh: Bertel King / How-To Geek
Home Assistant cho phép bạn điều khiển thiết bị trực tiếp, tất cả lệnh đều được xử lý trong nhà, không lo bị rò rỉ dữ liệu ra ngoài, và nếu Internet bị gián đoạn, hệ thống vẫn vận hành bình thường.
Dù vậy, nếu bạn kỳ vọng xây dựng một hệ sinh thái như Alexa nhưng hoàn toàn cục bộ, thì điều này vẫn còn khá xa vời. Khi bạn nói chuyện với Alexa, gần như mọi bước đều được xử lý trên máy chủ của Amazon: nhận diện giọng nói, phân tích lệnh, phản hồi… Tất cả đều diễn ra ở đám mây.
Việc tái hiện trải nghiệm đó ngay tại nhà là có thể, nhưng thực tế vẫn chưa mượt mà như các dịch vụ đám mây. Home Assistant đã phát triển loa thông minh riêng mang tên Home Assistant Voice Preview Edition, đúng như tên gọi, đây mới chỉ là phiên bản thử nghiệm và nhiều người dùng nhận xét trải nghiệm chưa thực sự ổn định, tốc độ phản hồi còn chậm.
Bạn hoàn toàn có thể tự xây dựng trợ lý giọng nói và chạy các mô hình AI cục bộ nếu phần cứng đủ mạnh, nhưng những yếu tố như nhận diện từ khóa đánh thức, độ mượt mà của hệ thống vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng. Nếu bạn ưu tiên sự ổn định của các tự động hóa cục bộ thay vì điều khiển bằng giọng nói, Home Assistant sẽ phù hợp. Nhưng nếu bạn muốn một hệ thống giống hệt Alexa, Home Assistant chưa thể thay thế hoàn toàn.
Bạn sẽ tốn nhiều thời gian khắc phục lỗi hơn là tận hưởng tiện ích
Với tôi, dành hàng giờ mày mò với Home Assistant là niềm vui và sở thích cá nhân. Tự động hóa nhà thông minh không phải nhu cầu sống còn, nhưng rất thú vị để khám phá. Tuy nhiên, khi nhìn lại, tôi nhận ra mình dành nhiều thời gian để sửa lỗi, tối ưu hệ thống hơn là thực sự tận hưởng thành quả.

Ảnh: wavebreakmedia/Shutterstock.com
Thỉnh thoảng, bạn tạo một tự động hóa và nó hoạt động hoàn hảo ngay từ đầu, không cần chỉnh sửa thêm. Nhưng đa phần, sẽ luôn có chi tiết nhỏ khiến bạn phải tốn hàng giờ để khắc phục.
Chẳng hạn, tại sao tôi có thể khiến thiết bị Echo này nói bằng giọng của mình, mà thiết bị khác giống hệt lại không được? Vì sao firmware không thể cài trên Home Assistant Connect ZBT-2 mới mua? Hoặc tại sao thực thể Waze Travel Time đột nhiên ngừng hoạt động? Nghĩ lại số giờ tôi đã dành chỉ để sửa lỗi Home Assistant, thực sự là rất nhiều.
Tôi vẫn yêu Home Assistant. Gần như ngày nào tôi cũng chỉnh sửa, thử nghiệm thêm các tự động hóa mới. Nhưng cũng phải thừa nhận, Home Assistant đôi khi khiến bạn thất vọng không ít. Nếu bạn thích khám phá và không ngại mày mò, đây là trải nghiệm xứng đáng để đánh đổi.
Tham khảo thêm các gợi ý ChatGPT sáng tạo nội dung hay nhất của tôi.







