Ngay khi ChatGPT vừa ra mắt, một trong những điều đầu tiên tôi thử là hỏi nó về các công thức nấu ăn. Đây là một trong những cách sử dụng phổ biến nhất của chatbot AI này, bởi câu hỏi “tối nay ăn gì?” luôn là nỗi đau đầu của nhiều người.
Thế nhưng, chỉ cần tôi nhập vài nguyên liệu hoặc chọn một phong cách món ăn nào đó, ChatGPT lại tưởng tôi chỉ thích ăn nhạt. Nó như mặc định rằng tủ gia vị nhà tôi chẳng có gì cay nóng hơn nước lã. Gà nướng không nêm nếm, mì ý chỉ đảo với dầu olive—những món ăn khiến tôi chẳng còn hứng thú.
Ban đầu tôi nghĩ chắc chỉ là ngẫu nhiên thôi, có lẽ AI chọn phương án an toàn. Nhưng không, lần nào tôi hỏi “gợi ý món gà ngon tối nay với?” hay “có món chay dễ làm không?”, nó cũng chỉ trả lời bằng những món ăn nhẹ, nhạt nhẽo. Thậm chí, có công thức dùng ít bơ, ít phô mai đến mức khó tin, còn vị paprika dường như không tồn tại trong thế giới của nó.
Vậy làm sao để món ăn đậm vị hơn? ChatGPT thực ra có khả năng “quan sát”—nó có thể nhận diện hình ảnh, phân tích một bức ảnh món ăn để đoán nguyên liệu, cách nêm nếm. Tôi liền tải lên vài tấm hình những món mình mê nhất: mì Thái cay xé lưỡi, gà Ma-rốc đậm đà gia vị, enchiladas phủ sốt ớt. Tôi nhắn: “Đây là kiểu món tôi thích, có thể gợi ý cho tôi bữa tối kiểu này không?”
Không cần vòng vo, ChatGPT lập tức thay đổi. Nó đề xuất ngay món gà nướng harissa ăn kèm couscous chanh muối. Tiếp đó là cơm trộn Gochujang với dưa leo muối và hành phi, rồi mì sốt tỏi đen, bơ miso với cải thìa. Thực đơn cả tuần của tôi bỗng dưng hấp dẫn hẳn lên.
Bạn cũng có thể bắt đầu bằng cách tải lên vài ảnh món ăn mình thích nhất. Đính kèm thêm vài dòng về khẩu vị: độ cay, không khí bữa ăn, thậm chí cả việc bạn muốn rửa ít hay nhiều chén đĩa. Chỉ vậy thôi, các gợi ý của ChatGPT sẽ chuyển từ kiểu “gà nướng với bông cải xanh” sang những món ăn thực sự đậm đà, phong phú.
Bữa tối cho mọi giác quan
Nghe thì có vẻ “làm quá” cho bữa cơm ngày thường, nhưng thật ra ẩm thực vốn rất cá nhân, cách nấu ăn cũng vậy. Khi ChatGPT chưa biết bạn thuộc tuýp nào, nó sẽ tự động chọn những công thức an toàn, dễ chiều lòng số đông.
Đó là lý do các gợi ý ban đầu thường nhạt vị, dễ nấu và không có gì đặc biệt. Nhưng khi bạn cung cấp thông tin cụ thể hơn, nhất là qua hình ảnh, AI sẽ phản hồi chính xác hơn, đúng “gu” bạn hơn. Bạn đang tự tạo nên “gu vị giác” cho riêng mình.
Không chỉ dừng lại ở chuyện nấu ăn. Muốn ý tưởng trang trí nhà? Gửi ảnh căn phòng bạn thích và nhờ gợi ý biến tấu với đồ nội thất giá rẻ. Bài học ở đây không chỉ là “bảo” AI rằng bạn thích ăn cay, mà còn là: càng đưa ra thông tin rõ ràng, nhất là bằng hình ảnh, AI càng hữu ích vượt xa kiểu tìm kiếm truyền thống.
Thực tế là, chatbot AI không thể biết bạn muốn gì nếu bạn không “cho nó thấy.” “Cho thấy” ở đây có thể qua hình ảnh, hoặc bạn mô tả thật chi tiết bằng lời—đều là cách để AI hiểu bạn hơn.
Với ChatGPT, càng có nhiều bối cảnh, nó càng hiểu sâu và trả lời sát hơn mong đợi. Hãy thử tải ảnh bữa tối lý tưởng của bạn và chú thích: “Tôi thích món đậm đà, nhiều gia vị, không ngại một chút lộn xộn,” bạn sẽ thấy nó thậm chí còn hỏi bạn muốn thêm zhug hay toum vào bánh mì không đấy (tất nhiên là tôi đồng ý rồi).
