Ảnh: Amazon
Trước đây, trong căn nhà cũ của tôi, hầu như phòng nào cũng có thiết bị hỗ trợ Alexa: một chiếc loa Echo Plus đời đầu ở phòng khách, vài chiếc Echo Dot đặt rải rác, Echo Spot trong phòng ngủ, Echo Show ở bếp và cả Fire TV trong phòng ngủ. Thậm chí, tôi còn có một chiếc máy tính bảng Fire HD nằm trong ngăn kéo, lâu ngày không dùng tới.
Sau [sự cố cháy nhà hồi tháng 3/2024](https://x.com/SarahPerezTC/status/1767981332578078790), tôi có dịp bắt đầu lại từ đầu, xây dựng một ngôi nhà hiện đại, thông minh hơn. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Liệu Alexa còn phù hợp để trở thành “trái tim” của hệ thống nhà thông minh nữa không? Đó vẫn là điều tôi còn băn khoăn.
Để trả lời chính xác Alexa có còn là lựa chọn tối ưu cho gia đình mình, tôi quyết định trải nghiệm loạt thiết bị tích hợp AI mới của Amazon, thử nghiệm các tính năng AI và ghi lại cảm nhận thực tế qua một series nhiều phần. Hy vọng, qua đây, mọi người sẽ có góc nhìn sát thực hơn về hiệu quả thực tế của Alexa trong đời sống hàng ngày – chứ không chỉ dựa vào những màn trình diễn trong phòng lab.
Đã đến lúc Alexa phải đổi mới
Ảnh: Amazon
Thời gian trước, Alexa từng đem lại cảm giác như trong phim Star Trek – bạn chỉ cần nói là có thể tắt đèn, kéo rèm hay đặt mua sữa. Nhưng ở thời đại ChatGPT, điều đó không còn quá đặc biệt nữa. Bây giờ, bạn có thể trò chuyện với AI qua cả giọng nói lẫn văn bản, các chatbot hiện đại có thể trả lời nhiều câu hỏi phức tạp, sáng tạo, suy luận, tạo hình ảnh, tác phẩm nghệ thuật, thậm chí dựng video, và với AI dạng agentic, chúng còn có thể chủ động thực hiện một số tác vụ trực tuyến giúp bạn.
Tháng 2/2025, [Amazon ra mắt Alexa+ – phiên bản trợ lý giọng nói mới sử dụng AI sinh ngữ (generative AI)](https://techcrunch.com/2025/02/26/amazon-unveils-a-new-and-improved-alexa-alexa/). Dịch vụ này được triển khai dần từ tháng 3 và hiện tại, theo Amazon, đã có mặt trên “hàng triệu” thiết bị. Hệ thống Alexa+ cũng không phụ thuộc vào một mô hình AI cố định mà sẽ tự động lựa chọn mô hình AI phù hợp nhất để trả lời câu hỏi hoặc thực hiện tác vụ. Hiện Alexa+ đang sử dụng các mô hình của Anthropic, [Amazon Nova](https://techcrunch.com/2024/12/03/amazon-announces-nova-a-new-family-of-multimodal-ai-models/) và một số nguồn khác.
Amazon khẳng định Alexa mới không chỉ đơn thuần hẹn giờ, báo thức, điều khiển thiết bị hay trả lời vài câu hỏi đơn giản. Nhờ ứng dụng AI sinh ngữ, Alexa+ có thể hiểu thông tin được lưu trên tài khoản Amazon, nắm bắt thói quen, lịch trình của người dùng; ghi nhớ thông tin, xử lý tài liệu, thậm chí tóm tắt video từ camera Ring.
Ảnh: Amazon
Đặc biệt, Amazon đang hợp tác với các đối tác để Alexa có thể thực hiện hành động thay người dùng, ví dụ như đặt bàn nhà hàng, gọi xe Uber, mua vé xem hòa nhạc. Việc tích hợp với dịch vụ mua sắm thực phẩm cho phép bạn trò chuyện với Alexa để lập danh sách mua hàng và đặt giao tận nhà. Có thể nói, Amazon đang từng bước đưa trợ lý AI chủ động vào đời sống thực.
Nhưng trước khi bàn tới các tính năng “tương lai” này, hãy cùng kiểm tra xem Alexa+ làm tốt đến đâu ở những tính năng cơ bản nhất.
Trong phần đầu của series này, tôi sẽ thiết lập Alexa+, trải nghiệm các tính năng ứng dụng và thử hỏi những câu mà chỉ Alexa+ mới có thể trả lời. Những phần sau sẽ tập trung vào các tính năng AI agentic và khả năng phối hợp với hệ thống nhà thông minh.
Thiết lập Alexa+ trên Echo Spot
_Thiết bị sử dụng: Echo Spot Dịch vụ nghe nhạc mặc định: Spotify (Premium)_
Trước khi dọn về nhà mới, tôi bắt đầu thử nghiệm Alexa+ trên chiếc Echo Spot mới mua, sau khi được mời tham gia chương trình beta. Do chưa thể lắp đặt hệ thống nhà thông minh trong căn Airbnb tạm thời hơn một năm qua, nên tôi chủ yếu kiểm tra các tính năng AI của thiết bị.
Điều tôi muốn biết là: Alexa+ có thực sự thông minh, hữu ích và làm được những gì Amazon quảng cáo không?
Ảnh: TechCrunch
Quá trình cài đặt Echo Spot giờ đây đơn giản hơn nhiều – chỉ cần quét mã QR trên thiết bị để bắt đầu kết nối với ứng dụng Alexa. Ứng dụng sẽ tự động nhận diện và kết nối Wi-Fi của nhà, không còn phải chuyển đổi phức tạp giữa các mạng như trước.
Tiếp đó, tôi nhận được lời mời nâng cấp miễn phí lên Alexa+ – và được thông báo rằng hoàn toàn có thể quay về phiên bản cũ nếu không ưng ý.
Quy trình giới thiệu có một video ngắn giải thích rằng Alexa sẽ ngày càng thông minh hơn khi sử dụng và hướng dẫn cách giao tiếp. Sau đó, tôi liên kết tài khoản Google, cho phép Alexa truy cập email và lịch cá nhân.
Tuy nhiên, khi hoàn tất, tôi lại bị chuyển tới một trang trắng xóa. Đóng cửa sổ, màn hình mới hiện thông báo “Tài khoản đã được liên kết”. (Tôi dùng bản beta iOS 26 dành cho lập trình viên trên iPhone, có thể đây là nguyên nhân?)
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Sau đó, tôi chọn các dịch vụ muốn tích hợp với Alexa+ như OpenTable, Ticketmaster, Uber, Thumbtack. Tôi chọn tất cả rồi từng bước cấp quyền truy cập cho từng dịch vụ.
Dù hơi mất thời gian – về sau chắc sẽ còn lâu hơn khi có thêm dịch vụ – nhưng tôi khá hài lòng vì mình được chủ động kiểm soát thông tin chia sẻ và biết rõ từng dịch vụ sẽ dùng dữ liệu gì trước khi đồng ý.
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Màn hình tiếp theo xác nhận dịch vụ lên kế hoạch du lịch Fodor’s đã liên kết với Alexa+, nhưng không yêu cầu quyền truy cập gì thêm. Đồng thời, các dịch vụ như Uber Eats, Grubhub, Vagaro sẽ được bổ sung sau.
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Ứng dụng Alexa vẫn còn nhiều điểm yếu về giao diện. Dù đã được cập nhật nhiều lần, ứng dụng này vẫn khá đơn điệu và khó dùng. Giao diện thiếu màu sắc, không tuân theo các chuẩn điều hướng quen thuộc của ứng dụng di động, lại nhồi nhét quá nhiều “gợi ý việc có thể làm” lên trang chủ.
Trong khi đó, những chức năng quan trọng như thiết lập dịch vụ nghe nhạc mặc định lại bị ẩn rất sâu. Bạn không thể chỉ vào hồ sơ, chọn Cài đặt rồi kéo xuống “Nhà cung cấp dịch vụ ưa thích” là xong. Mục này chỉ cài đặt tin tức, lịch, email; còn nhạc thì không.
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Muốn cài nhạc mặc định, bạn phải nhấn vào biểu tượng ba gạch ở dưới cùng màn hình, rồi chọn “Nhạc & Khác”. (Không rõ “Khác” ở đây là gì – podcast, sách nói?)
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Tôi chọn Spotify làm dịch vụ nghe nhạc mặc định cho cả nghệ sĩ, thể loại và podcast. Tuy nhiên, không có lựa chọn nào để đặt dịch vụ sách nói mặc định.
Ở mục này cũng hiện ra danh sách các dịch vụ từng được liên kết với Alexa. Amazon Audible – tôi muốn dùng cho sách nói – cũng nằm cùng với Pandora, Amazon Music, Apple Music,… Nhưng khi bấm vào Audible thì chỉ hiện thông báo lỗi: “Bạn đã đi tới giới hạn kiến thức của Alexa. Đùa thôi. Kỹ năng này không còn tồn tại nữa. Nhấn vào đây để quay về.”
Thực sự, những chức năng đã bỏ rồi thì nên loại khỏi giao diện cho gọn gàng hơn!
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Dù sao, mục tiêu của tôi là trải nghiệm Alexa+, không phải than phiền về một ứng dụng di động thiết kế chưa tốt.
Phần sách nói, chắc đành để lại sau.
_Lưu ý cho series:_
_Trong quá trình trải nghiệm, tôi có thể chia sẻ với Alexa một số thông tin cá nhân mà sẽ không đưa công khai lên bài viết. Những thông tin này tôi sẽ chú thích trong \[ngoặc vuông\]. Ngoài ra, một số ngày, giờ và thông tin cụ thể cũng sẽ được chỉnh sửa để đảm bảo quyền riêng tư cho tài khoản, các cuộc họp và sinh hoạt của gia đình._
Alexa+ có quản lý nổi lịch sinh hoạt của gia đình?
Gia đình đông người, nhất là có trẻ nhỏ, thường sẽ cần một lịch chung để quản lý các hoạt động, lịch khám, việc vặt, họp hành, lớp học, v.v. Nhà tôi dùng Google Calendar, truy cập qua ứng dụng trên điện thoại hoặc trên máy Mac với Fantastical.
Amazon quảng bá Alexa+ có thể tóm tắt lịch trong ngày, thêm sự kiện mới, phát hiện lịch bị trùng, v.v.
Thực tế, Alexa khá ổn khi giúp tôi tra cứu lịch và các sự kiện, nhưng lại bị vướng khi tôi thử thêm cuộc họp mới. Tôi nói: “Alexa, thêm một cuộc họp vào lịch của tôi ngày 6/8 lúc 2 giờ chiều với \[đối tác\] về—” thì Alexa ngắt lời: “Bạn muốn đặt tiêu đề gì cho cuộc họp này?”
Hơi bất tiện, nhưng không quá phiền.
Tôi vẫn có thể dễ dàng hỏi kiểu “Hôm nay tôi có gì trên lịch?” rồi tiếp tục hỏi thêm về các cuộc họp cuối tuần, hoặc nhắc lại lịch hẹn nào đó. Không cần gọi lại “Alexa” mỗi lần, khá tự nhiên, dù đôi lúc phản hồi hơi chậm.
(Ngoài lề: Khi tôi hỏi Alexa xem lịch sử hội thoại thoại ở đâu để phục vụ việc viết bài, Alexa hướng dẫn vào Cài đặt, mục Khác, tìm phần Quyền riêng tư hoặc Xem lịch sử hội thoại. Nhưng thực tế, không có mục nào như vậy. Tôi lại tìm thấy lịch sử chat ở “Trò chuyện gần đây” ngay ngoài màn hình chính. Alexa, mong bạn hiểu rõ sản phẩm của mình hơn!)
Alexa, hãy nhớ giúp tôi điều này
Một tính năng mới của Alexa+ là ghi nhớ thông tin cho người dùng. Tôi thử yêu cầu Alexa nhớ số hội viên bay thường xuyên của mình.
_Tôi: Alexa, bạn có thể nhớ giúp tôi số Delta SkyMiles không?_
_Alexa: Dĩ nhiên, tôi sẽ ghi nhớ số Delta SkyMiles cho bạn. Số đó là gì vậy?_
_Tôi (chuẩn bị đọc số)_
_Alexa: Tôi đã thêm số đó vào mục Ghi nhớ trong phần quyền riêng tư của ứng dụng Alexa. Xin lưu ý, ai sử dụng các thiết bị Alexa của bạn đều có thể hỏi và nghe được nội dung này._
Ơ, kỳ vậy? Tôi thử lại.
_Tôi: Alexa, nhớ giúp tôi số SkyMiles nhé?_
_Alexa: Tất nhiên! Bạn cho tôi số đi. OK, đã lưu rồi._
Chưa kịp đọc đã bảo “đã lưu rồi”.
Tôi tò mò hỏi lại số vừa lưu là gì, Alexa trả lời: “Tôi chưa có số SkyMiles của bạn. Bạn muốn cho tôi biết bây giờ không?”
_Tôi: Có._
_Alexa: Được, bạn đọc số Delta SkyMiles của mình nhé._
_Tôi: [đọc số tám chữ số]_
_Alexa: Đã lưu rồi._
_Tôi: Số SkyMiles của tôi là gì?_
_Alexa: “Sáu trăm năm mươi hai triệu, bốn trăm tám mươi sáu nghìn…”_
(Lưu ý: Tôi đã thay đổi số trong bài, nhưng thực tế Alexa đọc dãy số kiểu đọc tiền, không phải từng số lẻ 6-5-2-4-8-6… Cách đọc này không hữu ích chút nào!)
Alexa, đọc giúp tôi email
Alexa+ hiện có thể hiểu được tài liệu bạn tải lên ứng dụng hoặc chuyển tiếp về địa chỉ [email protected] bằng chính email liên kết với tài khoản Amazon.
Tôi thử chuyển tiếp một email từ trường của con – dạng email thường xuyên nhận được, nhiều thông tin hữu ích nhưng dễ bị trôi. Nếu Alexa xử lý tốt, tôi sẽ thiết lập bộ lọc tự động chuyển tiếp trong Gmail.
_Tôi: Alexa, tóm tắt email mới nhất từ trường giúp tôi._
_Alexa: Email mới nhất từ \[tên trường\] là thư chào mừng năm học 2025-2026. Trong đó có thông tin về chương trình “Ngày bắt đầu sớm” dành cho học sinh mới vào ngày \[ngày\], có buổi họp phụ huynh vào buổi tối cùng ngày. Các lớp thường bắt đầu từ ngày \[ngày\]._
_Tôi: Trong email có thông tin gì riêng cho \[lớp học\] không?_
_Alexa: Tôi không thấy thông tin riêng cho \[lớp học\] trong email này. Nội dung chủ yếu là thông báo chung về trường, ngày định hướng và các mốc thời gian quan trọng cho tất cả học sinh._
Ảnh: Ứng dụng Alexa
Nghe có vẻ ổn. Nhưng rồi bắt đầu có vấn đề.
_Tôi: Có ngày nào quan trọng tôi nên thêm vào lịch không?_
_Alexa: (lặp lại các mốc quan trọng ở trên)_
_Tôi: Bạn có thể thêm các ngày đó vào lịch giúp tôi không?_
_Alexa: (hình như hiểu nhầm?) Tôi đang kiểm tra lịch cho bạn. Sarah, lịch của bạn khá kín. Bạn còn \[hoạt động\] đến ngày 16/8, có \[hoạt động\]. Thứ Năm—_
_Tôi (ngắt lời): Ý tôi là bạn có thể thêm các ngày trong email vào lịch được không?_
_Alexa: Được chứ, tôi sẽ làm ngay. (Dừng lại) Tôi đã thêm các mốc sau vào lịch của bạn:_
* _Khoảng thời gian điều chỉnh môn học từ ngày \[ngày\] đến \[ngày\]_ * _Ngày định hướng sớm cho học sinh mới vào \[ngày, giờ\]_ * _Ngày khai giảng vào \[ngày\]_
_Bạn muốn thêm gì nữa không?_
Quy trình này khá tiện, nhất là khi bận rộn, nhưng bạn sẽ thấy Alexa tự xác định ngày nào là “quan trọng”. Kết quả, chỉ ba ngày gần nhất được chọn, trong khi email liệt kê tới 12 ngày như Đêm gặp giáo viên, Open House, lễ tốt nghiệp giữa kỳ, v.v.
Tất cả đều được ghi rõ dưới tiêu đề “Ngày quan trọng”. Nếu chỉ dựa vào Alexa mà không kiểm tra email, tôi chắc chắn sẽ bỏ lỡ nhiều thông tin.
Thật sự, vẫn cần phải kiểm chứng lại.
Alexa, giúp tôi săn hàng giảm giá
Một tính năng hấp dẫn khác của Alexa+ là theo dõi giá sản phẩm trên Amazon để thông báo khi có giảm giá. Tôi cũng rất thích mua sắm online nên thử ngay.
Tôi thử theo dõi một số mặt hàng, gồm một sản phẩm dưỡng da và một chiếc túi xách Coach – những món chỉ mua khi có giá tốt.
Chụp màn hình Amazon.com
_Tôi: Alexa, báo cho tôi khi serum dưỡng da Glow Recipe Plum Plumping Hyaluronic Acid có khuyến mãi nhé._
_Alexa: Vâng, tôi đã thiết lập theo dõi giá cho serum Glow Recipe Plum Plumping. Tôi sẽ thông báo khi có giảm giá._
_Tôi: Bây giờ giá bao nhiêu
