AI đang làm thay đổi mạnh mẽ bộ kỹ năng cần thiết trong công việc
AI không còn là khái niệm xa lạ, nhưng phải đến năm 2025, công nghệ này mới thực sự bùng nổ và trở thành làn sóng chủ đạo. Giờ đây, hầu như doanh nghiệp nào cũng đã và đang triển khai các ứng dụng AI vào hoạt động. Thông điệp rất rõ ràng: Nếu không làm chủ AI, bạn sẽ bị tụt lại phía sau.
Vậy tốc độ thay đổi hiện nay nhanh như thế nào? Theo dữ liệu từ LinkedIn:
- Hiện tại, mỗi người đảm nhận trung bình gấp đôi số lượng công việc so với 15 năm trước.
- Đến năm 2030, khoảng 70% các kỹ năng cần thiết cho hầu hết các vị trí sẽ thay đổi hoàn toàn.
- AI là yếu tố thúc đẩy chính cho sự thay đổi này; hơn 1/3 lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ cho biết sẽ đánh giá nhân sự dựa trên khả năng ứng dụng AI trong năm tới.
Sự chuyển mình này không hoàn toàn là tin xấu. Hơn một nửa người Mỹ được LinkedIn khảo sát cho biết họ lạc quan về việc AI sẽ nâng cao chất lượng công việc hàng ngày. Đặc biệt trong các lĩnh vực như nhân sự và marketing, 58% người tham gia khảo sát tin rằng AI đã giúp họ làm việc hiệu quả hơn.
Chuyên gia Nghề nghiệp của LinkedIn, Catherine Fisher, nhận định: “Đây là cơ hội để chuyển giao các công việc lặp đi lặp lại cho AI, còn bạn tập trung vào những nhiệm vụ đòi hỏi sự thấu hiểu, đồng cảm và tư duy chiến lược.”
Nếu 2025 là năm AI thống lĩnh môi trường làm việc, thì đến 2026, chúng ta sẽ phải thích nghi thực sự với sự thay đổi ấy. Để không bị tụt lại, người lao động cần tăng cường khả năng thích nghi, linh hoạt và không ngừng cập nhật các kỹ năng mới. Fisher và tôi đã bàn luận về những kỹ năng này cũng như cách rèn luyện. Dưới đây là nội dung trao đổi.
AI Qua Các Thế Hệ
Chúng ta đang trải qua một cuộc đổi mới lớn về cách làm việc, và cách mỗi người cảm nhận sự thay đổi còn phụ thuộc vào thế hệ của mình. Fisher chia sẻ: “Mỗi thế hệ có cách tiếp cận AI khác nhau.”
- Gen Z và các bạn trẻ Millennials: Chủ động tiếp cận AI, dù có phần bị choáng ngợp trước tốc độ thay đổi công việc (25%).
- Millennials lớn tuổi và Gen X: Lạc quan về AI, nhưng vẫn đang nỗ lực để theo kịp. “Nhiều người chia sẻ rằng việc học AI giống như phải nhận thêm một công việc mới. Khoảng 45% cảm thấy cần thành thạo AI để được thăng tiến hay tìm cơ hội mới – tỷ lệ này cao hơn hẳn Gen Z và thế hệ Boomers, những người ít cảm thấy áp lực từ AI hơn,” Fisher cho biết.
- Boomers: Đang dần làm quen với thực tế mới. Fisher ví von: “Khi smartphone ra đời, đó là một bước ngoặt lớn, còn bây giờ chúng ta không thể tưởng tượng nổi làm việc mà thiếu smartphone. Tôi tin rằng chỉ một thời gian nữa, AI cũng sẽ trở thành điều tất yếu như vậy.”
Vượt Qua Sự Lo Lắng
Trong bối cảnh công nghệ phát triển chóng mặt, người lao động còn đối diện với nhiều bất ổn về kinh tế. Nhưng đừng quên, ai cũng đang học về AI – kể cả cấp trên của bạn.
Fisher khuyên: “Không ai hiểu hết mọi thứ, kể cả sếp bạn. Hãy chủ động trao đổi với đồng nghiệp, chia sẻ các prompt hiệu quả và kinh nghiệm thực tế. Đừng ngại hỏi xem mọi người đang dùng công cụ nào, AI nào giúp họ làm việc tốt hơn. Biến việc học AI thành trải nghiệm tập thể, thay vì tự mình vật lộn.”
Ngoài kỹ năng về AI, các kỹ năng mềm vẫn cực kỳ quan trọng. “Cốt lõi là những gì con người đem lại: khả năng thích nghi, tư duy phản biện, sáng tạo và giao tiếp tốt luôn là điều nhà tuyển dụng đánh giá cao,” Fisher nói. “Thực tế, hai phần ba lãnh đạo doanh nghiệp nhận định ứng viên trẻ rất giá trị vì họ mang lại góc nhìn mới mẻ.” Xem thêm.
Top 5 Kỹ Năng AI Nên Trang Bị
Fisher nhấn mạnh, bạn không cần phải trở thành lập trình viên hay chuyên gia AI; chỉ cần đủ tự tin để ứng dụng AI vào công việc thường ngày là đủ.
5 kỹ năng quan trọng mà bất kỳ ai cũng nên rèn luyện:
- Kỹ năng xây dựng prompt (Prompt Engineering): “Đặt câu hỏi đúng là một nửa thành công. Cách bạn giao tiếp với AI quyết định chất lượng kết quả nhận được. Đây là bước đầu lý tưởng cho ai mới bắt đầu sử dụng các công cụ như Copilot hay ChatGPT.”
- Kiến thức nền tảng về AI (AI Literacy): Bạn không nhất thiết phải biết lập trình để hiểu về AI. Hãy học cách AI hoạt động, biết giới hạn và ứng dụng phù hợp với công việc của mình. Kiến thức này đang là kỹ năng phát triển nhanh nhất tại Mỹ và được các nhà tuyển dụng săn đón.
- Khả năng thích nghi: Công nghệ thay đổi liên tục, nên tinh thần sẵn sàng học cái mới là yếu tố sống còn. Fisher cho rằng: “Đây là kỹ năng siêu năng lực – ai thích nghi tốt sẽ càng có giá trị.”
- Tư duy phân tích: AI có thể giúp bạn tổng hợp thông tin, nhận diện xu hướng và ra quyết định, nhưng bạn cần biết cách diễn giải, đánh giá chính xác kết quả mà AI đưa ra.
- Sáng tạo: AI không thay thế được sự sáng tạo của con người. Hãy xem AI như công cụ hỗ trợ bạn thử nghiệm, phát triển ý tưởng, còn quyết định sáng tạo cuối cùng vẫn nằm ở bạn.
Để phát triển những kỹ năng này, Fisher gợi ý bạn có thể tham khảo hơn 1.700 khóa học AI trên LinkedIn Learning. “Chúng tôi xây dựng lộ trình học rõ ràng từ cơ bản đến nâng cao. Cách tốt nhất là hãy tự mình thử nghiệm.”
Đừng bỏ lỡ các nguồn tài nguyên AI mà công ty bạn đang cung cấp. “Chủ động đề xuất được học và tiếp cận công nghệ mới không chỉ giúp bạn đi trước mà còn kéo cả đội ngũ tiến lên,” Fisher chia sẻ.
Bạn cũng có thể áp dụng chiến lược phát triển cá nhân: Hãy mạnh dạn nhận lấy cơ hội mới rồi tìm cách thực hiện. “Nhận dự án mới liên quan đến AI sẽ buộc bạn phải học, và đó là cách nhanh nhất để xây dựng năng lực thực tế, khẳng định vị thế trong nhóm.”
Đừng “Đứng Yên Một Chỗ”
Theo dữ liệu LinkedIn, 40% người lao động lo lắng mình sẽ bị tụt lại hoặc bị thay thế nếu không thành thạo AI. Vì vậy, khi rèn luyện 5 kỹ năng trên, bạn hãy chủ động ứng dụng AI vào công việc ngay từ những việc nhỏ nhất.
Bạn có thể bắt đầu bằng việc dùng AI lên lịch họp, tóm tắt nội dung, viết lại email hay diễn giải ý tưởng rõ ràng hơn. Sau đó, chia sẻ kết quả này với đồng nghiệp, cùng xây dựng hướng dẫn sử dụng không chính thức và trao đổi các prompt hiệu quả. Những việc nhỏ sẽ dần tạo thành lợi thế lớn, giúp bạn và cả nhóm làm quen dần với AI trong công việc.
Nhiều người, đặc biệt là những ai đã làm việc lâu năm, thường dễ hài lòng với cách làm cũ. Tuy nhiên, nếu phớt lờ AI, bạn sẽ bị tụt lại. Ngược lại, ứng dụng AI sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, dành nhiều thời gian cho tư duy, sáng tạo, lãnh đạo và giao tiếp – những điều công nghệ không thể thay thế được.
Nói cách khác, hãy luôn làm mới mình và chủ động thay đổi.
Chinh Phục Thành Công Nhờ AI
Là người thuộc thế hệ Boomers, tôi đã trải qua nhiều giai đoạn chuyển mình của môi trường làm việc. Điều tôi nhận ra là: đây không phải lần đầu công việc thay đổi, và chắc chắn cũng không phải lần cuối. Fisher nhấn mạnh: “Khi tôi mới đi làm, không ai dùng smartphone, giờ thì không thể thiếu được. AI cũng sẽ sớm trở thành công cụ không thể tách rời như vậy.”
Ngày nay, mỗi người cần tự xây dựng lợi thế cạnh tranh cá nhân bằng những kỹ năng thiết yếu để thành công cùng AI. Fisher kết luận: “Người thành công không phải là người biết hết mọi thứ, mà là người luôn tò mò, thích nghi nhanh và giữ vững bản sắc con người.”
Tham khảo thêm các gợi ý ChatGPT sáng tạo nội dung hay nhất của tôi
Tags: AI skills, kỹ năng cá nhân, cạnh tranh công việc
