Ai còn cần một người bạn thân ở công sở nữa? Ngày càng nhiều người chuyên nghiệp đang tìm đến chatbot thay vì đồng nghiệp để xin hướng dẫn, xin lời khuyên, trò chuyện xã giao hay thậm chí cùng động não ý tưởng.
Vì sao điều này đáng quan tâm: Sự phát triển của làm việc từ xa đã làm thay đổi sâu sắc cách mọi người kết nối với nhau. Giờ đây, AI – dù giúp tăng hiệu suất công việc – lại càng làm cho những kết nối này trở nên lỏng lẻo hơn.
- Mặt trái là cảm giác cô đơn, mất đi những liên kết vốn có thể tạo ra đột phá và nâng cao chất lượng công việc.
- Thêm vào đó, bạn sẽ không còn nghe được những câu chuyện “bên lề” hay cập nhật nóng hổi ở văn phòng từ chatbot đâu.
Cập nhật mới nhất: “Tôi thích làm việc cùng mọi người và thật buồn khi giờ tôi cảm thấy mình ‘cần’ họ ít đi,” một nhân viên tại Anthropic – công ty đứng sau chatbot Claude – chia sẻ trong báo cáo mới về cách chính họ đang ứng dụng công nghệ AI.
- Theo Anthropic, một số kỹ sư hiện chọn hỏi Claude những điều mà trước đây họ thường hỏi đồng nghiệp: “Một số người nhận thấy họ có ít cơ hội học hỏi và hợp tác hơn.”
Xu hướng rộng hơn: Không chỉ ở các công ty AI – chatbot đồng nghiệp đang xuất hiện trong nhiều môi trường văn phòng tri thức.
- 64% những người cho rằng AI giúp họ làm việc hiệu quả hơn cũng chia sẻ rằng họ cảm thấy mối quan hệ với AI còn tốt hơn với đồng nghiệp, theo khảo sát của Upwork – nền tảng kết nối freelancer – thực hiện đầu năm nay.
Cách thức vận hành: Trước khi hỏi đồng nghiệp hay sếp, bạn sẽ ưu tiên hỏi bot trước.
- “Tôi cảm thấy AI giống như Google mới, và đôi khi tôi thấy hơi khó chịu khi ai đó hỏi mình những điều mà chỉ cần tra nhanh là biết,” Thomas Weinandy, một nhà kinh tế học, chia sẻ với Axios.
“Tôi cũng không thích phải thừa nhận điều này, nhưng lý do lớn khiến Gemini hiệu quả là vì nó giống như một đồng nghiệp không có chuyện phiền phức,” Neil Ripley, giám đốc truyền thông, nói về chatbot của Google.
- “Nó không bao giờ ‘bận hợp tác’ hay hẹn trả lời sau,” ông viết qua email. “Tôi không phải căn giờ chênh lệch múi giờ. Nó không bị áp lực cuộc sống. Nó sẽ không đánh giá hay khó chịu nếu tôi hỏi những câu ngớ ngẩn hoặc khi công việc sát deadline.”
Điểm hạn chế: Khác với đồng nghiệp có thể phản biện hay bổ sung ý kiến trên Slack, chatbot chỉ trả lời đúng những gì bạn hỏi.
- “Đó là kiểu phản hồi rất nguy hiểm ở nơi làm việc,” Kelly Monahan, từng tham gia khảo sát của Upwork và hiện điều hành một công ty tư vấn về môi trường làm việc, nhận định.
- Chính đồng nghiệp con người mới là những người thách thức và giúp ý tưởng của chúng ta trở nên sắc bén hơn.
- “Tôi lo đây sẽ trở thành một vấn đề lớn,” Monahan nói. “Hiện tại có thể chúng ta hiệu quả hơn, nhưng chỉ vài năm nữa, tổ chức sẽ bị chia rẽ.”
Bức tranh tổng thể: Người Mỹ ngày càng cảm thấy cô đơn, chia rẽ và xa cách nhau – cả trong công việc lẫn cuộc sống.
- Dữ liệu về mức độ gắn kết nhân viên từ Gallup – đo lường sự gắn bó và cam kết của người lao động – cho thấy từ năm 2020, cảm giác gắn bó ngày càng suy giảm.
- Chatbot không thể thay thế những kết nối giữa người với người. (Tham khảo thêm)
Góc nhìn khác: Edwige Sacco, trưởng bộ phận đổi mới nhân sự tại KPMG, cho rằng trò chuyện với chatbot nên là bước chuẩn bị, hỗ trợ cho các cuộc trao đổi và kết nối thực sự giữa con người với nhau.
- Nhiều người tìm đến AI trước như một cách “diễn tập” cho cuộc trò chuyện quan trọng sau này.
- “Nó giống như một tấm gương phản chiếu suy nghĩ của bạn,” bà nói, đồng thời cho biết bà chưa thấy dữ liệu nào cho thấy mọi người giảm tương tác trong các vấn đề thực sự quan trọng.
- Công ty tư vấn này đang thử nghiệm công cụ đào tạo mới, giúp nhân viên chuẩn bị tốt hơn cho các buổi đánh giá hiệu suất.
Lưu ý: Nhiều người ủng hộ AI tin rằng làn sóng ứng dụng tiếp theo sẽ đến khi nhân viên biết tận dụng công nghệ này như một phần của đội nhóm, từ đó hạn chế cảm giác bị tách biệt.
Kết luận: Nỗi lo lớn là một công nghệ vốn nhằm phát huy trí tuệ tập thể của nhân loại lại đang khiến con người xa rời nhau, giảm đi sự gắn kết cần thiết để cùng nhau tạo nên những thành tựu lớn trong tương lai.
Tham khảo thêm các gợi ý ChatGPT sáng tạo nội dung hay nhất của tôi
Tags: AI công sở, Cô đơn nơi làm việc, Tác động xã hội
