YouTube giờ không còn là sân chơi độc quyền của các nhà sáng tạo nội dung con người. Hiện tượng phát triển nhanh chóng nhất trên nền tảng này là những kênh được gọi là “AI slop” – các kênh sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra vô số video với mục tiêu duy nhất: thu hút càng nhiều lượt xem càng tốt. Chất lượng nội dung không phải là ưu tiên của họ. Hầu hết video đều tẻ nhạt, lặp đi lặp lại, được sản xuất hàng loạt nhờ các công cụ AI hiện đại. Nhiều kênh đã đạt tới hàng triệu lượt đăng ký và hàng tỷ lượt xem.
Ví dụ điển hình là kênh Bandar Apna Dost từ Ấn Độ, đã cán mốc hơn 2 tỷ lượt xem và ước tính có thể thu về trên 4 triệu USD mỗi năm. Tại Hàn Quốc và Tây Ban Nha, những kênh AI slop kiểu này cũng đang thống trị bảng xếp hạng thịnh hành. Nội dung của họ chủ yếu là kịch bản hoặc hình ảnh lặp lại, sản xuất với tốc độ chóng mặt và số lượng khổng lồ, hoàn toàn không chú trọng yếu tố nghệ thuật.
Lợi nhuận khổng lồ đi kèm rủi ro
AI slop mang lại nguồn thu cực lớn khi mỗi lượt xem đều chuyển hóa thành tiền quảng cáo, trong khi chi phí sản xuất bằng AI lại rẻ như cho. Với YouTube, điều đó đồng nghĩa doanh thu quảng cáo tăng mạnh. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ: đa phần các thương hiệu không muốn quảng cáo của mình xuất hiện bên cạnh những video AI kém chất lượng này. Họ cần bảo đảm môi trường xuất hiện quảng cáo phải uy tín, đáng tin cậy.
Nhiều nhà quảng cáo không hài lòng khi thấy thương hiệu của mình gắn liền với các video “slop” – thiếu giá trị, thiếu chuyên nghiệp. CEO YouTube từng nhận định AI có thể thay đổi ngành video như cách nhạc điện tử đã thay đổi âm nhạc, song yếu tố con người vẫn là cốt lõi. Điều này đúng với những ai thực sự sáng tạo, còn các kênh “bơm” video AI hàng loạt chỉ quan tâm đến doanh thu. Mâu thuẫn chính lúc này là: tốc độ tăng trưởng bùng nổ nhưng lại đối lập với đòi hỏi về nội dung chất lượng thực sự.
Thuật toán đề xuất và trào lưu nội dung “rác”
Giao diện đề xuất nội dung cho người dùng mới đã cho thấy rõ quy mô của làn sóng này. Một khảo sát trên 500 video ngắn chỉ ra rằng cứ 3 video thì có 1 là loại “brainrot” – nội dung gây xao nhãng, nhồi nhét vô bổ – và hơn 20% được tạo ra nhờ AI.
Xu hướng tràn lan video chất lượng thấp này xuất phát từ cả thuật toán ưu tiên hiển thị và việc các kênh đăng tải ồ ạt. Khi người xem liên tục “bị” tiếp xúc với các video này, dù biết là giả, não bộ vẫn bị ảnh hưởng và dễ bị cuốn hút, dẫn đến việc xem ngày càng nhiều.
Với học sinh và người làm sáng tạo, kỹ năng nhận diện và kiểm chứng thông tin ngày càng quan trọng hơn cả kỹ thuật dựng phim thông thường. Thách thức lớn nhất là phân biệt nội dung “nhiễu”, nhận diện thông tin sai lệch và kiểm soát mức độ để AI không dẫn dắt nhận thức của bản thân.
Cơn sốt vàng YouTube đang thay đổi. Thành công giờ đây được đo bằng số lượng và lượt xem, chứ không còn là chất lượng hay câu chuyện sáng tạo. Sự trỗi dậy của các kênh AI slop cho thấy sức mạnh – đồng thời là rủi ro – khi nền tảng này để AI định hình những gì hàng tỷ người xem mỗi ngày.
