Các bệnh do muỗi truyền đang trở nên phổ biến hơn.
getty
Mỗi khi hè đến và nhiệt độ tăng cao khắp nước Mỹ, nỗi lo về các bệnh lây qua muỗi lại xuất hiện, đe dọa sức khỏe cộng đồng. Hiện nay, nhiều căn bệnh nguy hiểm do muỗi mang mầm bệnh truyền đã xuất hiện, buộc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) phải thường xuyên phát cảnh báo cũng như cập nhật khuyến nghị để giúp người dân tự bảo vệ mình và gia đình.
Virus West Nile: Nguy cơ thường trực
Virus West Nile hiện vẫn là bệnh do muỗi truyền được ghi nhận nhiều nhất tại Mỹ. CDC liên tục theo dõi sát sao tình hình, với 49 ca mắc đã được báo cáo trong năm 2025. Tuy nhiên, số ca mắc thường tăng mạnh vào cuối hè và đầu thu, khi muỗi sinh sôi nhiều nhất. Trung bình mỗi năm, Mỹ ghi nhận từ 1.000 đến 3.000 ca West Nile trong thập kỷ vừa qua.
Virus West Nile đã lan rộng trên toàn nước Mỹ, chủ yếu do muỗi _Culex_ truyền. Đa số người nhiễm không có triệu chứng rõ rệt, nhưng khoảng 20% có thể bị sốt, đau đầu, đau nhức người, đau khớp, buồn nôn, tiêu chảy hoặc phát ban. Khoảng 1 trong 150 trường hợp – chủ yếu là trẻ nhỏ hoặc người già – có thể chuyển biến nặng, gây viêm não hoặc viêm màng não, thậm chí tử vong.
Sốt xuất huyết Dengue: Mối lo ngày càng lớn
Sốt xuất huyết Dengue đang trở thành nguy cơ nổi bật, khiến CDC liên tục phát cảnh báo y tế trong năm 2025. Tháng 3 vừa qua, CDC đã ra thông báo [Health Alert Network](https://www.cdc.gov/han/php/notices/han00523.html) về nguy cơ lây lan mạnh của virus Dengue tại nhiều địa phương ở Mỹ và trên thế giới, sau hàng loạt đợt bùng phát nghiêm trọng khiến hàng triệu người mắc bệnh tại châu Mỹ.
Florida tiếp tục là điểm nóng với hơn 100 ca mắc năm 2025. Tổng số ca Dengue trên toàn nước Mỹ đã lên tới 2.396 ca được báo cáo cho CDC. Dù chưa có nơi nào tại Mỹ chính thức được công bố là vùng dịch sốt xuất huyết, song việc virus này xuất hiện ổn định ở một số khu vực cho thấy tình hình dịch bệnh đang thay đổi rõ rệt.
Muỗi _Aedes aegypti_ và _Aedes albopictus_ – hai loài phát triển mạnh ở môi trường nóng ẩm – là tác nhân chính truyền bệnh. Sốt xuất huyết Dengue thường khởi phát đột ngột với triệu chứng sốt cao, đau đầu dữ dội, đau nhức quanh mắt, đau cơ, đau khớp và đôi khi nổi mẩn đỏ. Đáng lo ngại là bệnh có thể chuyển sang thể nặng, gây xuất huyết, suy đa tạng và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Viêm não ngựa miền Đông: Hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm
Viêm não ngựa miền Đông (Eastern Equine Encephalitis – EEE) dù hiếm gặp nhưng lại là một trong những bệnh do muỗi truyền nguy hiểm nhất. Năm 2025 chưa ghi nhận ca nào, nhưng năm 2024 đã có 19 ca mắc, trong đó có năm [trường hợp tử vong](https://www.forbes.com/sites/matthewbinnicker/2024/08/27/what-is-eee-the-potentially-deadly-virus-in-the-northeastern-us/). CDC vẫn tiếp tục giám sát chặt chẽ vì tỷ lệ tử vong do viêm não EEE lên tới 30%.
Bệnh lưu hành chủ yếu ở các vùng đầm lầy nước ngọt ven Đại Tây Dương và Vịnh Mexico, giữa các loài chim và muỗi. Con người chỉ mắc bệnh tình cờ, nhưng nếu nhiễm virus, hậu quả có thể rất nghiêm trọng: sốt cao đột ngột, ớn lạnh, đau nhức cơ thể; trường hợp nặng có thể dẫn đến viêm não, co giật, hôn mê và tử vong.
 Mẹ và con gái đi bộ đường dài, đồng thời dùng thuốc chống muỗi để bảo vệ mình. getty
Phòng ngừa: Cách bảo vệ hiệu quả nhất
CDC nhấn mạnh rằng phòng ngừa luôn là biện pháp quan trọng nhất để đối phó các bệnh do muỗi truyền. Để giảm nguy cơ bị muỗi đốt, nên kết hợp nhiều cách bảo vệ sau:
Bảo vệ cá nhân:
Dùng thuốc chống muỗi được Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) kiểm định, chứa các thành phần như DEET, picaridin hoặc dầu khuynh diệp chanh. CDC khuyến khích mặc áo dài tay, quần dài, đặc biệt vào lúc sáng sớm và chiều tối – thời điểm muỗi hoạt động mạnh. Có thể chọn quần áo và vật dụng đã xử lý permethrin để tăng hiệu quả phòng hộ.
Kiểm soát môi trường sống:
Loại bỏ mọi nơi nước đọng quanh nhà – như bát nước đặt dưới chậu cây, máng nước mưa, xô/chậu ngoài trời – vì đây là nơi muỗi sinh sản. Đảm bảo hệ thống thoát nước quanh nhà thông thoáng, thường xuyên kiểm tra và thay lưới chống muỗi ở cửa sổ, cửa ra vào.
 Một chiếc bát nhựa bị bỏ quên trong chậu cây đọng nước – môi trường lý tưởng cho muỗi đẻ trứng và phát triển. getty
Bảo vệ trong nhà:
Nên ở trong nhà có điều hòa nhiệt độ và lắp lưới chống muỗi ở cửa sổ, cửa chính. Nếu ngủ ngoài trời hoặc trong phòng không kín, hãy dùng màn. Điều này đặc biệt quan trọng ở những nơi có nguy cơ sốt xuất huyết cao như Florida hay California.
Chủ động khi đi du lịch:
Nếu bạn dự định đến vùng có dịch sốt xuất huyết Dengue hoặc Zika, cần tăng cường các biện pháp bảo vệ như dùng thuốc chống muỗi và mặc quần áo che kín. Phụ nữ mang thai nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi đi đến các vùng này.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Nếu sau khi bị muỗi đốt mà bạn xuất hiện sốt, phát ban hoặc đau nhức cơ thể, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán kịp thời. Phát hiện sớm và điều trị đúng sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng. Hiện nay, các xét nghiệm máu như kiểm tra kháng thể hoặc PCR đều có thể thực hiện tại các bệnh viện lớn hoặc phòng xét nghiệm cộng đồng.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nạn phá rừng và du lịch quốc tế ngày càng gia tăng, nguy cơ lây lan các bệnh do muỗi truyền cũng cao hơn trước. Những căn bệnh từng chỉ xuất hiện ở vùng nhiệt đới nay đã trở thành mối đe dọa thực sự với sức khỏe cộng đồng tại Mỹ. Chủ động phòng ngừa là cách tốt nhất để bạn và gia đình có một mùa hè an toàn, khỏe mạnh.
