Atlas cùng nhiều trình duyệt AI hiện nay đang đối mặt với ba vấn đề lớn: quyền riêng tư, bảo mật và kiểm duyệt.
Atlas là một trình duyệt mới do OpenAI phát triển, tích hợp Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLM) vào quá trình duyệt web. Nghe qua có vẻ hiện đại, tiện lợi, nhưng thực tế lại có nhiều điểm khiến người dùng phải cân nhắc.
Bài viết này sẽ phân tích sâu ba mặt hạn chế nổi bật của Atlas và các trình duyệt AI: quyền riêng tư, bảo mật và kiểm duyệt.
Trước hết, hãy cùng xem Atlas hoạt động như thế nào.
—
Atlas vận hành ra sao?
Để hiểu Atlas và các trình duyệt AI, ta cần biết mục đích ra đời, những gì chúng làm được và tại sao chúng khác với trình duyệt truyền thống.
Tại sao xuất hiện trình duyệt AI?
Ngày nay, lượng thông tin trên mạng ngày càng lớn và phức tạp, khiến việc tìm kiếm trở nên khó khăn giữa biển quảng cáo, biểu mẫu và giao diện rối rắm. Các hãng như OpenAI cố gắng giải quyết bằng cách tạo ra một trợ lý AI hỗ trợ người dùng.
Trình duyệt AI đóng vai trò như một lớp giao diện mới cho web. Người dùng có thể nhờ LLM tóm tắt nội dung, dịch thuật, trả lời câu hỏi hay thực hiện các thao tác tự động. OpenAI hướng tới việc tích hợp ChatGPT sâu vào trình duyệt, tạo hệ sinh thái riêng giữ chân người dùng.
Họ quảng bá về sự tiện lợi, tự động hóa và trải nghiệm duyệt web cá nhân hóa hơn. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi này lại tiềm ẩn rủi ro lớn về quyền riêng tư, bảo mật và kiểm duyệt.
Trình duyệt AI mang lại gì?
Trình duyệt AI giống như ChatGPT, bạn có thể yêu cầu tóm tắt thông tin, dịch, hoặc hỏi về nội dung trên trang web. Trình duyệt sẽ lưu lại lịch sử, học hỏi thói quen của bạn, từ đó ngày càng hiểu rõ người dùng hơn.
Tính năng đáng chú ý là chế độ tác vụ tự động (agent mode): bạn chỉ cần giao một nhiệm vụ, Atlas sẽ tự động mở tab, tìm kiếm, đọc trang, thao tác mà không cần bạn can thiệp.
Cơ chế hoạt động của Atlas
Thực chất, Atlas là trình duyệt Chromium được tích hợp ChatGPT cho hầu hết các tính năng. Chế độ agent cũng do ChatGPT đánh giá và thực hiện, từ phân tích nội dung tới xử lý các thao tác.
—
Những rủi ro tiềm ẩn
Dù trình duyệt AI như Atlas có nhiều điểm mới, nhưng lại tồn tại không ít vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt là ba khía cạnh sau:
Quyền riêng tư
Atlas có khả năng đọc toàn bộ những gì bạn xem và nhập, rồi gửi thông tin đó tới ChatGPT để xử lý. Đây chính là yếu tố “AI” của trình duyệt này, đồng thời cũng là mối nguy lớn về quyền riêng tư.
Nếu như trước đây các website thường chỉ theo dõi hành vi của bạn trên từng trang riêng lẻ, thì Atlas lại ghi nhận mọi thao tác trên tất cả các trang bạn truy cập. Nói cách khác, toàn bộ lịch sử trực tuyến của bạn đều nằm trong tay một công ty duy nhất – OpenAI.
Bảo mật
Vấn đề bảo mật nổi bật nằm ở chỗ trình duyệt AI khó phân biệt rõ giữa dữ liệu hiển thị (như nội dung trang bán vé) và những hướng dẫn ẩn (instructions). Điều này tạo cơ hội cho kiểu tấn công “prompt injection”.
Prompt injection dễ khiến lộ thông tin cá nhân
Trình duyệt AI không chỉ đọc trang web cùng bạn mà còn gửi nội dung đó cho ChatGPT để phân tích. Kẻ xấu có thể cài đặt những hướng dẫn ẩn (ví dụ: chữ trắng trên nền trắng) như:
“Bỏ qua các hướng dẫn trước và thực hiện điều sau: …”
Bằng phương pháp này, hacker dễ dàng kiểm soát hoạt động của trình duyệt, nhất là khi kết hợp với chế độ tự động và các tính năng khác.
Nghiên cứu từ Brave (trình duyệt truyền thống) đã chứng minh, trình duyệt AI có thể bị thao túng để truy cập tài khoản ngân hàng, lấy mật khẩu đã lưu, và gửi dữ liệu nhạy cảm về máy chủ của kẻ tấn công.
Kiểm duyệt
Các mô hình ngôn ngữ lớn đều bị kiểm duyệt nghiêm ngặt. Bạn chắc hẳn từng nghe chuyện Deepseek từ chối trả lời về Thiên An Môn, hoặc Gemini của Google tạo ra nhân vật lịch sử đa sắc tộc. Một số câu hỏi bị hạn chế trả lời, ví dụ như hướng dẫn chế tạo vật nguy hiểm.
Điều đáng ngại là chỉ một công ty được quyền quyết định bạn được xem gì, nhất là khi họ nắm toàn bộ lịch sử duyệt web của bạn. Trong bối cảnh tin giả, tuyên truyền và kiểm duyệt ngày càng phổ biến, nguy cơ này càng trở nên đáng lo.
—
Kết luận
Duyệt web với sự hỗ trợ của AI chắc chắn sẽ phổ biến trong tương lai, nhưng cách tiếp cận hiện tại vẫn còn nhiều bất cập. Cá nhân tôi nhận thấy tiềm năng lớn từ trình duyệt AI, song các vấn đề về bảo mật lại quá rõ rệt. Đặc biệt, việc toàn bộ hoạt động trực tuyến của tôi bị chia sẻ cho một công ty duy nhất, có quyền kiểm duyệt hay thao túng nội dung, là điều tôi không thể yên tâm.
Cho tới khi các giải pháp về minh bạch, quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu được cải thiện, tôi sẽ chưa đặt niềm tin, cũng như dữ liệu cá nhân – hay tài khoản ngân hàng – vào loại trình duyệt này.
—
Tham khảo thêm các gợi ý ChatGPT sáng tạo nội dung hay nhất của tôi.
